Na mijn wekelijkse ochtend banen zwemmen, fietste ik op weg naar huis langs een grasveld waar een grote groep schapen graasde. In verschillende groottes. In wit én zwart.

Sinds ik in Drenthe woon, zijn schapen in de nabije omgeving bijna normaal geworden. Toch blijf ik het een mooi tafereel vinden. Er letterlijk bij stilstaan geeft altijd een fijn moment van rust, al is het maar voor even.

Hier in het dorp wordt gebruik gemaakt van begrazing door schapen in plaats van maaien met machines. Dit is een natuurlijke manier om het landschap te beheren. Hier in de gemeente wordt dit gedaan met een kudde Groot Heide schapen.

Opvallend

Kijkend naar de groep vielen vooral de zwarte schapen me op. Want er was een tijd dat ik me daar echt wel mee kon identificeren. Natuurlijk niet met het dier zelf, met de vier poten en de wollen vacht. Maar wel met de figuurlijke betekenis ervan.

Het bekende spreekwoord ‘Het zwarte schaap van de familie zijn’ houdt in dat iemand qua gedrag een beetje buiten de familie of de groep valt. Oftewel het buitenbeentje is. In het privéleven of in de werkomgeving. En dat is precies hoe ik me vaak gevoeld heb.

Anders zijn

Binnen ons gezin was ik van de vier kinderen degene die anders was. Tenminste, dat werd altijd gezegd omdat ik minder op de andere drie leek qua uiterlijk. Vaak genoeg werd gevraagd of ik het vriendinnetje was van een van mijn zussen…

Daar kan natuurlijk niemand iets aan doen maar toen ik jong was, vond ik dat heel vervelend. En het gevoel dat dat mij gaf, herinner ik me nog heel goed. Het deed namelijk pijn. Ondanks dat ik een goede band had met mijn broer en zussen, voelde ik me hierdoor regelmatig alleen.

Erbij horen

Emotioneel had dit behoorlijke impact. Dat ‘anders zijn’ had voor mij een negatieve lading en daar had ik verdriet van. Ik wilde niet anders zijn, ik wilde erbij horen. Ik voelde me regelmatig het zwarte schaap. Thuis, maar ook in groepen. Zowel werkgerelateerd als in het dagelijkse leven.

Jaren geleden las ik een artikel over de rol van zwarte schapen in een kudde. En dat was een echte eye-opener voor me. Graag deel ik met je wat deze rol is en welk inzicht het mij gaf.

Geen paniek

In een kudde met witte schapen moet er altijd minstens één schaap zwart zijn. In zijn eentje zorgt dit zwarte schaap ervoor dat de kudde niet op hol slaat als er een hond of een dier met een andere kleur langskomt. De witte schapen zijn er door het zwarte schaap namelijk aan gewend dat er ook iets anders is dan zijzelf.

Dankzij het zwarte schaap, of de meerdere zwarte schapen bij grotere kuddes, raken de witte schapen dus niet in paniek als er honden in de buurt zijn. Dit geldt ook voor de hond van de schaapsherder die hen naar een andere weide drijft.

Kuddedieren

Hoe ongelofelijk mooi is dit! Het zwarte schaap is dus juist bijzonder en heeft belangrijke taken in een kudde. Door hem kan de kudde in alle rust grazen. En als de weide leeggegeten is kan de herder de schapen zonder gedoe naar een nieuwe wei vol gras brengen.

Net als schapen, zijn wij mensen ook kuddedieren. De meeste van ons hebben vaak en graag mensen om zich heen. Dit kunnen familie, vrienden of collega’s zijn. In mijn geval is ons gezin al een behoorlijke kudde ?.

Bijzondere taak

Binnen een menselijke kudde, kan iemand die anders is of zich anders voelt óók een bijzondere taak hebben. Net als dat zwarte schaap tussen de witte. Juist het anders zijn kan de omgeving enorm helpen.

Het kan anderen helpen in hun ontwikkeling. Door meer open minded te zijn, maar ook door zich flexibeler op te stellen richting anderen. Dit bereiken is uiteraard een hele uitdaging, maar in mijn beleving is het wél mogelijk.

Zelfinzicht

Belangrijk hierbij is dat het zwarte schaap binnen de menselijke groep, wél eerst zelf inziet hoe bijzonder hij of zij is. En dat je juist met dat anders zijn mensen kan helpen. Als ze daar natuurlijk een klein beetje voor open staan.

Voor mij was dit feit van het belang van een zwarte schaap in een witte kudde weer een bevestiging dat anders zijn heel positief kan zijn. Die conclusie had ik gelukkig al eerder getrokken, maar dat ging niet vanzelf. Dat heb ik moeten leren.

Anders zien

Dat anders zijn iets moois is, weet ik nu heel zeker. En dat maakt mijn leven zoveel rijker. Want juist daardoor kan en mag ik écht mezelf zijn. En dat gun ik iedereen.

Voel jij je ook wel eens het zwarte schaap? Thuis, in een groep of op je werk? Denk dan eens terug aan wat ik hierboven schreef over hoe bijzonder de rol van het zwarte schaap in de dierenkudde is. En dat de groep zonder hem volledig in paniek raakt.

Hopelijk kun je het anders zijn nu ook anders zien. Want je bent dat meer dan waard!